تو این مقاله احتمالا چند قسمتی می خوام تجربه های که خودم به عنوان یکی که هیچی از ماشین نمی دونست و با خرابکاری,سرچ تو اینترنت , پرسیدن از دیگران و….  یه مقدار تجربه پیدا کرد  رو بنویسم اگه شما هم تازه ماشین خریدین و چیزی از تعمیرات ماشین نمی دونید احتمالا این مقاله براتون مفیده

خب داستان از اونجای شروع شد که من حدودا پارسال همین موقع اولین ماشینم رو (یه ۲۰۶ مدل ۸۵ تیپ ۳ )خریدم

حالا با داستان خرید خودرو کار ندارم که خودش یه داستان مفصله و از تخصص من هم خارجه ولی اونم برای خودش مهارت های نیازه که اگه فرصت شد تو یه مطلب دیگه دربارش حرف می زنیم

این خودروی که من خریدم,  نسبت به سن و سالش کم ازش استفاده شده بود یعنی صاحب قبلیش خیلی ازش استفاده نکرده بود و کیلیومتر زیادی ماشین کار نکرده بود ولی از نظر ظاهری و فنی اصلا بهش نرسیده بود و فقط سوارش شده بود و گاه گداری نهایتش یه روغن عوض کرده بود در نتیجه ماشین نیاز به تعمیرات و نگهداری داشت به همین خاطر از قیمت هم مدل های خودش مناسب تر بود و من با بودجه ای که داشتم انتخاب بهتری نداشتم یعنی نهایتش می تونستم یه پراید مدل بالاتر بخرم که ترجیح میدادم ماشین نخرم تا اونو بخرم!

خلاصه بعدا از خرید خودرو نیاز بود که تعمیرات ظاهری و فنی بر روی ماشین انجام بشه تا قابل استفاده بشه

این اولین ماشینم بود و قبلش هیچ چیز از مکانیکی و تعمیر ماشین نمی دونستم و فقط چندتا چیز از پدرم وقتی با ماشینش ور می رفت یادگرفته بودم  و از طرفی می تونم بگم یه ادم فنی هستم و بیشتر کار های فنی رو خودم انجام میدم (کارهای برقی و….) تصمیم گرفتم یه چیز های درباره تعمیر و نگه داری ماشین یادبگیرم تا هم خودم بتونم بهتر به ماشین برسم هم هزینه ها که مسله خیلی مهمی بود رو کاهش بدم

اینم بگم که یه سابقه انجام پروژه های رباتیک,تعمیرات موبایل, نصب دوربین مداربسته و… داشتم و می تونم بگم با اچار رابطه خوبی دارم نسبتا! البته اینم بگم که الان به عنوان یه فریلنسر برنامه نویسی می کنم و شغلم هیچ ربطی با خودرو نداره…

قبلشم اینو بگم که ممکنه برای انجام تعمیرات نیاز به ابزار های باشه که سعی می کنم اون ها رو با قیمت حدودی بگم که بدونید چقدر هزینه داره ممکنه در ابتدا یکم برای تهیه لوازم هزینه کنید ولی مطمنا بعد از مدتی این هزینه بر می گرده چون برای ابزار یک بار هزینه می کنید و بار ها می تونید ازش استفاده کنید

خب اول بخش های خودرو که بیشتر نیاز به نگهداری داره و تعمیراتش ساده تر رو میگم و مشکلات رایج اون بخش ها رو توضیح میدم

۱-برق خودرو (شامل:باتری,سیم ها,فیوز ها,سوکت ها,لامپ ها و….)

خب من با توجه به سابقه ای که تو کار با لوازم الکترونیک داشتم این بخش برام بهترین بخش برای شروع کار بود

ایرادات این بخش که شما می تونید رفعش کنید  به دو دسته کلی تقسیم میشه ۱- یک بخش برقی خودرو روشن نمی شه یا درست کار نمی کنه ۲- به دلیل ضعف باطری استارت ضعیفه و ماشین روشن نمیشه

خب حالا ببینیم اگه یه بخش برقی خودرو روشن نمیشه باید چی کار کنیم!

ماشین های ایرانی به خصوص پژو های ایرانیزه (پژو های تولید شده از سال ۹۱ به بعد که به دلیل تحریم ها و نبود قطعات اصلی تغییراتی درونش اتفاق افتاد و کمی بومی سازی شد) بسیار با مشکلات کار نکردن یک بخش برقی مانند چراغ ها, صفحه نمایش,کولر و… روبرو هستند و اگه خودتون این کارها رو انجام ندین حسابی تو خرج می افتین

خب وقتی یه بخش کار نمی کنه به اصطلاح برنامه نویسا باید trace کنیم ببینیم مشکل از کجاست برای debug کردن قطعات الکترونیکی به یک وسیله نیاز داریم که بسیار کاربردیه

به این وسیله مولتی متر میگن ترکیبی از ولت متر,امپر سنج و… هست هم در منزل و هم در خودرو بسیار کاربرد داره قبل از افزایش قیمت دلار یه نمونه معمولی این دستگاه رو می شد با حدود ۳۰-۴۰ هزار تومن خرید که بسیار ارزشمنده شما یکی دو بار که بتونید یک ایراد رو خودتون پیدا کنید و هزینه عیب یابی و اجرت رو پرداخت نکنید این دستگاه پول خودش رو درمیار ! نمونه ای که برای خودرو نیاز هست باید ولت متر,تست دیود رو تنها داشته باشه ولی نمونه های موجود در بازار عموما کامل تر از این هستند و امکانات بیشتری دارن که در جاهای دیگه کاربرد داره خلاصه که یکی بگیرین خیلی به درد بخوره!

خودروی که داشتم چندتا ایراد مهم برقی داشت.یه چراغ جلو یه چراغ عقب و چراغ مه شکن مشکل داشت و روشن نمی شد

برای هر کدام از این ایراد ها باید بررسی بشه که ایراد از کدوم قطعه است برای این کار شما باید یک درک کلی از عملکرد برق خودرو داشته باشید

اکثر قسمت های برقی خودرو به این صورت است که مرکز فرمان دهی که عموما بهش  ecu گفته میشه دستوری رو صادر می کنه و جریان به جعبه فیوز منتقل میشه و بعد از اون از طریق سیم ها به قطعه مورد نظر

پس این احتمالات وجود داره:

۱-دستور به درستی صادر نشه

۲-فیوز مشکل داشته باشه و جریان رو برقرار نکنه

۳-سیم ها مشکل داشته باشن (قطعی یا سوختگی یا …)

۴-سوکت اتصال به قطعه مورد نظر مشکل داشته باشه

۵- خود قطعه مشکل داشته باشه و روشن نشه

برای انجام این تست ها از اخر به اول شروع می کنیم فرض کنید یکی از لامپ های خودرو روشن نمیشه برای اینکه مطمن بشیم لامپ سوخته یا نه ابتدا به لامپ دسترسی پیدا کنیم من اینجا نحوه دسترسی به چراغ های جلو و عقب خودروی ۲۰۶ رو براتون می زارم ولی شما می تونید به راحتی نحوه دسترسی به چراغ های خودروی خودتون رو با یه سرچ ساده پیدا کنید

بعد از دسترسی به لامپ اون رو خارج کنید, لامپ های حبابی در صورت سوختگی بسیار تابلو هستند! رشته سیم داخل از هم پاره شده و ممکنه سیاه هم شده باشه لامپ

در این صورت به یک لوازم یدکی مراجعه کنید و لامپ رو نشون بدین و ازش بخواین همین لامپ رو بهتون بده عموما چند مدل وجود داره برای لامپ های عقب مدل و توان ها عموما یکسان هستند و فقط برند فرق می کنه مثل به شما میگه فیلیپس رو می خواین یا ایرانی یا چینی قبلا لامپ ها حدود ۲-۳ تومن بود و می ارزید که برند بهتر رو بگیرید

در مورد لامپ های جلو حتما دقت کنید که توان لامپ با توان لامپ فابریکی ماشین یکسان باشه مثلا توان لامپ جلوی شما ۵۵‌ وات هست نباید بیشتر از اون بندازید چون در طولانی مدت به برق خودرو صدمه وارد می کنه در مورد لامپ های و انواع اون ها مثل زنون , هدلایت  و… هم باید بعدا یه مطلب بنویسم ولی کلا بهتره لامپ فابریکی ماشین تهیه بشه

حالا اگه لامپ مشخصه ظاهری تابلوی نداشت ولی روشن نمی شد با مولیتی متر پایه ها یا سوکت ها رو چک کنید مولتی متر رو روی تست ولتاژ بزارید چراغ رو روشن کنیدو دو سیم مولتی متر رو به پایه های لامپ متصل کنید اگه بر روی صفحه نمایش عددی در حدود ۱۲ ولت امد یعنی ولتاژ به پایه ها می رسد و اگه پایه ها شکل فیزیکی مناسبی داشتند و وقتی لامپ رو  روی اون ها سوار می کردید اتصال کامل انجام میشد به احتما قوی از لامپ هست مشکل!

توصیه:همیشه یکی دوتا لامپ اضافه تهیه کنید و توی ماشین داشته باشید روشنای در شب بسیار مهم است و ممکنه یه جا به کارتون بیاد و اینکه لامپ ها عمر محدودی دارند و بعد از یه مدت می سوزن پس بدون شک به اون ها نیاز پیدا خواهید کرد یه روز

مشکلات پایه ها هم عموما مشخصه شکستگی برامدگی اب شدن سولفاته شدن از مشکلات رایج اون هاست ! در صورتی که هریک از موارد بالا رو مشاهده کردید به لوازم یدکی برید و مثلا بگین سوکت مه شکن فلان ماشین رو می خوام یه سوکت بهتون میده که که مقداری هم سیم بهش متصل هست

برای تعویض سوکت باید سیم سوکت قبلی رو با یه سیم چین قطع کنید سر هر دو سیم قبلی و هر دو سیم سوکت جدید رو به اصطلاح لخت کنید و به هم متصل کنید و دورش رو با چسب برق کاملا محکم بپوشونید که حتما قبلا این کار رو انجام دادین و کار جدید نیست حالا فقط سوکت جدید رو متصل کنید به پایه های چراغ و کار تمامه! قیمت  سوکت چراغ یه چیزی بین ۲-۶ هزار تومن باید باشه ولی اگه شما ماشین رو ببرین یه تعمیر گاه و بخواین این کار رو براتون انجام بدن چیزی حدود ۳۰ هزار تومن برای همین کار ازتون میگیرین !

حالا در صورتی که وقتی مولتی متر رو به پایه ها یه سیم لخت متصل کردید و چراغ ها روشن بود هیچ ولتاژی نشون داده نمی شد ممکنه ایراد از سیم کشی,فیوز,یا ecu خودرو شما باشه

رایج ترین احتمال سوختن فیوز هاست ! خودرو اصولا دو جعبه فیوز داره و برق هر بخش توسط یه فیوز کنترل میشه برای این که پیدا کنید کدوم فیوز مربوط به کدوم بخش خیلی راحت می تونید توی اینترنت نقشه فیوز های خودروی خودتون رو پیدا کنید

با توجه به جدول بالا مثلا اگه من ماشینم چراغ ترمز عقب راستش مشکل داره باید فیوز f20 رو چک کنم جعبه فیوز یکی در زیرکاپوت خودرو و یکی دیگه داخل کابین قرار داره که به راحتی با سرچ در اینترنت پیداش می کنید

برای تست فیوز مولتی متر رو روی تست دیود یا بازر قرار بدین ,فیوز در اصل وظیفش اینه که جریان رو عبور بده و نزار جریان غیر مجاز عبور کنه و وقتی جریان غیر مجاز عبور کنه قطعه میشه در بعضی از فیوز ها مثل فیوز خونه فقط قطع میشه شما باید دوباره اونو به سمت بالا بزنید تا وصل بشه ولی در خودرو فیوز می سوزه و دیگه قابل استفاده نیست

برای تست بعد از قرار دادن روی تست بازر باید وقتی دو سیم مولتی متر رو به هم بزنید بوق بزنه یعنی از این سیم به اون سیم جریان هست ! پس باید هر کدوم از پایه های فیوز رو به یه سیم بزنیم اگه سالم بود بوق می زنه در غیر این صورت سوخته ! بعضی از فیوز های سوخته هن کاملا تابلو هستند و نیازی به تست نیست!

اگه فیوز سوخته بود باید تعویض بشه اصولا روی فیوز یه امپر داره مثلا ۵-۱۰-۲۰ باید فیوز مورد نظر رو تهیه کنید و جای نمونه قبلی قرار بدین مثلا فیوز ۵ امپر خودرو سوخته میرین میگین یه فیو ۵ امپر ۲۰۶ می خوام فیوز ها خیلی ارزونن مثلا ۳-۴ تاشون میشه هزار تومن پس از هر فیوز خودرو یه چندتا یدک داشته باشین

اگه تمام مراحل بالا رو طی کردین ولی نه ولتاژ سر سیم میومد نه فیوز سوخته بود احتمالا یا دستور ارسال نمیشه (که ممکنه قطعه ای که باید دستور بده خراب باشه مثلا شیشه بالابر شما کار نمیکنه ممکنه دکمه ای که شیشه رو بالا میبره خراب باشه با وقتی که دکمه دستور میده با سیم ارسال نشه …. ) که احتمالشون خیلی خیلی کمتر از موارد بالاس عموما ۹۵ درصد مشکل روشن نشدن یک قطعه با انجام موارد بالا رفع میشه ولی در صورت رفع نشدن به نظر من اول یه جا برین ماشینتون رو دیاگ بزنن یعنی اول که ماشین رو خریدن حتما این کار رو انجام بدین

دیاگ در اصل یک روشیه که کامپیوتر ماشین شما با یه سوکت به یه دستگاه مخصوص یا یه لپ تاپ یا حتی گوشی متصل میشه و ایراداتی که داری و اطلاعات دیگه رو اونجا نشون میده ماشین های جدید و مدرن این اطلاعات رو روی صفحه نمایش خودرو نشون میدن و عموما نیازی به چنین دستگاه های نیست ولی خب ماشین های قدیمی تر این امکانات رو ندارن

خودتون هم در اینده می تونید این کار رو انجام بدین ماشینتون رو از طریق یه سوکت به اسم obd به صورت با سیم یا از طریق بلوتوث به لپ تاپ یا موبایلتون متصل بشه و اطلاعات رو بفرسته حتی امکان تغییر برنامه های پیش فرض خودرو و تغییرات باحال هم وجود داره که شاید در اینده بهش پرداختیم!